اگزاست فن (Exhaust Fan) که به به هواکش صنعتی نیز معروف است، یکی از تجهیزات مهم در سیستم‌های تهویه است که به منظور خارج کردن هوای نامطبوع، دود، گاز، رطوبت، و سایر آلاینده‌ها از فضاهای مختلف به کار می‌رود. این دستگاه با مکش هوا از محیط داخلی و تخلیه آن به فضای بیرون، تهویه و جابه‌جایی هوا را فراهم می‌کند. در ادامه متخصصان تهویه نگار توضیح می‌دهند که اگزاست فن چگونه کار می‌کند، اجزای تشکیل‌دهنده آن چیست، و انواع مختلف آن و کاربردهای هر نوع را به طور کامل و جامع بررسی خواهند کرد.

پیشنهاد مطالعه:

چیلر تراکمی

چیلر تراکمی آب خنک

فن کویل

دستگاه هواساز

فهرست مطالب

کاربرد اگزاست فن

اگزاست فن‌ها در محیط‌های مختلفی به کار می‌روند و هدف اصلی آن‌ها تهویه، جابه‌جایی هوا، تخلیه آلودگی‌ها، و ایجاد شرایط ایمن و سالم برای کارکنان یا فرآیندهای صنعتی است. بسته به نوع محیط و کاربرد، این فن‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که عملکردی بهینه داشته باشند.

محیط‌های استفاده از اگزاست فن‌های صنعتی

کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی:
- برای تهویه هوای آلوده و تخلیه گازهای مضر، گرد و غبار، دود، بخارهای شیمیایی، یا بوهای ناخوشایند ناشی از فرآیندهای صنعتی.
آشپزخانه‌های صنعتی:
- برای خارج کردن بخار، چربی، و دود ناشی از پخت‌وپز و جلوگیری از انباشت رطوبت و بوهای ناخوشایند.
مراکز صنعتی و کارگاه‌ها:
- در محیط‌هایی که دستگاه‌های بزرگ گرما تولید می‌کنند، اگزاست فن‌ها به خنک کردن فضا و کاهش دمای محیط کمک می‌کنند.
کارخانه‌های تولید مواد شیمیایی:
- برای تخلیه گازهای سمی و شیمیایی به منظور حفظ ایمنی کارکنان و جلوگیری از آسیب‌های زیست‌محیطی.
انبارها و سالن‌های بزرگ:
- برای تهویه هوا، خارج کردن گازهای تولیدشده توسط وسایل نقلیه صنعتی مانند لیفتراک‌ها و ایجاد تهویه در فضاهای بزرگ.
معادن و تونل‌ها:
- برای تهویه هوای آلوده به گرد و غبار و گازهای خطرناک و تأمین هوای تازه برای کارکنان.
مراکز ورزشی و تفریحی سرپوشیده:
- برای تهویه و جابه‌جایی هوای گرم و مرطوب در محیط‌های سرپوشیده که تعداد زیادی افراد در آن حضور دارند.
آزمایشگاه‌های صنعتی و پزشکی:
- برای تخلیه گازهای مضر و بخارات شیمیایی تولیدشده در حین آزمایش‌ها.

اگزاست فن چگونه کار می کند؟

اگزاست فن با ایجاد جریان هوا از طریق حرکت پره‌های یک فن که به یک موتور الکتریکی متصل است، کار می‌کند. این حرکت پره‌ها باعث ایجاد مکش در یک طرف و تخلیه در طرف دیگر می‌شود. به این ترتیب، هوا از محیط داخلی به خارج منتقل شده و تهویه صورت می‌گیرد.

به طور معمول، اگزاست فن‌ها برای تخلیه هوای گرم، مرطوب، و آلوده از محیط‌هایی مانند آشپزخانه‌ها، سرویس‌های بهداشتی، کارگاه‌های صنعتی، و ساختمان‌های تجاری و حتی گاهی مواقع در سرویس های بهداشتی و حمام واحدهای مسکونی نیز به کار می‌روند.

اجزای تشکیل‌دهنده اگزاست فن

موتور الکتریکی: منبع انرژی برای به حرکت درآوردن پره‌ها است. موتورها می‌توانند تک‌فاز یا سه‌فاز باشند.
پره‌ها یا تیغه‌ها: قطعاتی که با چرخش خود باعث جابه‌جایی هوا می‌شوند. جنس پره‌ها می‌تواند از فلز، پلاستیک، یا کامپوزیت باشد.
محفظه (هوزینگ): بدنه‌ای که پره‌ها و موتور را در بر می‌گیرد و جهت حرکت هوا را کنترل می‌کند. این محفظه معمولاً از فولاد گالوانیزه یا آلومینیوم ساخته می‌شود.
شبکه محافظ: برای ایمنی افراد و جلوگیری از ورود اجسام خارجی به داخل پره‌ها.
صفحه کنترل و دمپر: برخی اگزاست فن‌ها مجهز به دمپر برای جلوگیری از ورود هوای بیرون به داخل محیط هستند.

شکل زیر اجزای تشکیل دهنده یک اگزاست فن ساده را نشان داده است.

اجزای تشکیل‌دهنده اگزاست فن — اجزای اگزاست فن های ساده

انواع اگزاست فن

اگزاست فن ها بر اساس نوع طراحی و نحوه نصب به انواع مختلفی تقسیم می شوند. این تجهیزات بر اساس طراحی اغلب به دو دسته تقسیم می شوند:

اگزاست فن سانتریفیوژ گریز از مرکز (Centrifugal Exhaust Fan)
اگزاست فن محوری (Axial Exhaust Fan)

اگزاست فن سانتریفیوژ یا حلزونی

اگزاست فن سانتریفیوژ یا حلزونی (Centrifugal Exhaust Fan) یکی از پرکاربردترین انواع اگزاست فن‌ها در سیستم‌های تهویه صنعتی و تجاری است. این نوع فن به دلیل طراحی خاص پره‌ها و نحوه انتقال هوا، قابلیت ایجاد فشار بالا را دارد و برای کاربردهای مختلفی استفاده می‌شود.

ویژگی‌های اگزاست فن سانتریفیوژ یا حلزونی

طراحی پره‌ها: پره‌های این فن به صورت خمیده یا مایل طراحی شده‌اند که باعث می‌شود هوا با سرعت بالا به سمت بیرون پرتاب شود. بسته به نوع پره، می‌تواند فوروارد (به سمت جلو) یا بکوارد (به سمت عقب) باشد.
نحوه عملکرد: هوا از ورودی فن وارد می‌شود و با چرخش پره‌ها، از مرکز به سمت محیط اطراف فن حرکت کرده و با فشار به بیرون پرتاب می‌شود. این انتقال هوا به دلیل نیروی گریز از مرکز (سانتریفیوژ) ایجاد می‌شود.
ساختار: این فن‌ها اغلب دارای یک محفظه حلزونی شکل هستند که به هدایت و تمرکز جریان هوا کمک می‌کند. طراحی حلزونی باعث افزایش فشار هوا و بهره‌وری بیشتر در سیستم می‌شود.
انواع پره‌ها:
- پره‌های فوروارد (Forward Curved): مناسب برای تولید حجم بالای هوا با فشار کم تا متوسط.
- پره‌های بکوارد (Backward Curved): مناسب برای فشارهای بالا و بهره‌وری بیشتر، به ویژه در محیط‌های صنعتی.

کاربردهای اگزاست فن سانتریفیوژ

تهویه صنعتی: برای جابه‌جایی هوا در کارخانه‌ها و محیط‌های صنعتی که نیاز به تهویه با فشار بالا دارند. این شامل تخلیه گرد و غبار، گازهای مضر، و بخارات شیمیایی می‌شود.
سیستم‌های کانال‌کشی: مناسب برای تخلیه هوا از سیستم‌های تهویه با کانال‌های پیچیده و طولانی که به فشار بیشتری برای انتقال هوا نیاز دارند.
کاربردهای تجاری: در مراکز خرید، سالن‌های بزرگ، و ساختمان‌های تجاری برای تهویه مناسب و خروج هوای آلوده استفاده می‌شود.
تصفیه و تخلیه هوا: در آزمایشگاه‌ها، صنایع شیمیایی، و محیط‌هایی که گازهای خطرناک تولید می‌شود، این فن‌ها نقش حیاتی در تخلیه هوای آلوده دارند.
سیستم‌های خنک‌کننده: برای تخلیه هوای گرم در محیط‌های صنعتی یا خنک کردن تجهیزات صنعتی و موتورخانه‌ها.

مزایای اگزاست فن سانتریفیوژ

تولید فشار بالا: به دلیل طراحی سانتریفیوژی، این فن‌ها می‌توانند هوا را با فشار بیشتری منتقل کنند، که مناسب برای سیستم‌های کانالی طولانی است.
بهره‌وری بالا: طراحی حلزونی باعث می‌شود که جریان هوا به صورت مؤثر هدایت شود و انرژی کمتری هدر رود.
تنوع در طراحی: انواع مختلفی از پره‌ها (فوروارد، بکوارد، شعاعی) وجود دارد که می‌توانند برای کاربردهای خاص و شرایط مختلف محیطی انتخاب شوند.
مقاومت بالا: این فن‌ها معمولاً از مواد مقاوم در برابر خوردگی و شرایط سخت ساخته می‌شوند، که برای استفاده در محیط‌های صنعتی مناسب است.
کنترل و کاهش صدا: با طراحی مناسب، می‌توان صدای تولیدشده توسط این فن‌ها را کاهش داد، که برای کاربردهای خاص مانند مراکز تجاری و ادارات اهمیت دارد.

معایب و محدودیت‌های فن های سانتریفیوژ

صدای بیشتر نسبت به فن‌های محوری: به دلیل فشار بالایی که تولید می‌شود، ممکن است در سرعت‌های بالا صدای بیشتری ایجاد کند.
هزینه بالاتر: نسبت به برخی از فن‌های ساده‌تر، هزینه ساخت و نصب اگزاست فن سانتریفیوژ بیشتر است.
نیاز به نگهداری: در محیط‌های آلوده، پره‌ها و محفظه حلزونی ممکن است نیاز به تمیز کردن و نگهداری دوره‌ای داشته باشند.

انواع اگزاست فن بر اساس نوع نصب

اگزاست فن ها بر اساس نحوه قرار گیری و کاربرد هم به دسته های مختلفی تقسیم شده اند که در ادامه سعی کرده ایم مهم ترین آن ها را بررسی کنیم:

اگزاست فن سقفی (Roof Mounted Exhaust Fan)
- کاربرد: نصب بر روی سقف ساختمان‌ها برای تهویه عمومی و خروج هوای آلوده از مکان‌های صنعتی، انبارها، و فضاهای بزرگ.
- مزیت: تهویه مؤثر از طریق بالاترین نقطه ساختمان.
اگزاست فن دیواری (Wall Mounted Exhaust Fan)
- کاربرد: نصب بر روی دیوار برای تخلیه هوای نامطبوع از اتاق‌ها، آشپزخانه‌ها، و سرویس‌های بهداشتی.
- مزیت: مناسب برای فضاهایی که امکان نصب روی سقف وجود ندارد.
اگزاست فن کانالی (Ducted Exhaust Fan)
- کاربرد: تخلیه هوا از طریق کانال‌ها به فضای بیرون، معمولاً در سیستم‌های تهویه مرکزی و صنعتی.
- مزیت: برای تهویه از فضاهای دور یا متعدد در یک ساختمان کاربرد دارد.

این انواع اگزاست فن‌ها در کاربردها و طراحی‌های مختلفی استفاده می‌شوند و هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند که آنها را برای شرایط و نیازهای خاص مناسب می‌کند. بیایید ویژگی‌ها و مشخصات هرکدام را با هم بررسی کنیم:

اگزاست فن‌ محوری (Axial Exhaust Fans)

اگزاست فن‌های محوری (Axial Exhaust Fans) یکی از پرکاربردترین انواع هواکش‌ها برای تهویه فضاهای بزرگ هستند. این فن‌ها به دلیل طراحی ساده و کارآمد، در جابه‌جایی حجم بالای هوا در محیط‌های مختلف استفاده می‌شوند.

ویژگی‌های اگزاست فن‌های محوری

ساختار و طراحی:
- این فن‌ها دارای پره‌هایی هستند که در اطراف یک محور قرار گرفته‌اند و به صورت مستقیم هوا را جابه‌جا می‌کنند. هنگام چرخش پره‌ها، هوا به موازات محور فن به حرکت درمی‌آید، به همین دلیل نام آن‌ها “محوری” است.
کاربرد در حجم بالا:
- اگزاست فن‌های محوری برای جابه‌جایی حجم زیادی از هوا (CFM بالا) با فشار کم طراحی شده‌اند. آن‌ها معمولاً در فضاهای بزرگ یا سیستم‌هایی که نیاز به انتقال سریع هوا دارند، استفاده می‌شوند.
صدای کمتر:
- این فن‌ها به طور کلی نسبت به فن‌های سانتریفیوژ صدای کمتری تولید می‌کنند، مخصوصاً در سرعت‌های پایین یا متوسط.
انواع مختلف:
- فن‌های محوری استاندارد: برای تهویه عمومی در فضاهای باز یا نیمه‌باز استفاده می‌شوند.
- فن‌های محوری قابل نصب روی دیوار یا سقف: برای تخلیه هوا از محیط‌های بسته به فضای بیرون طراحی شده‌اند.
- فن‌های محوری ضد آب و ضد خوردگی: برای محیط‌های مرطوب یا محیط‌هایی که در معرض مواد خورنده قرار دارند.
سبک و قابل حمل: معمولاً سبک‌تر و ساده‌تر از اگزاست فن‌های سانتریفیوژ هستند و نصب و نگهداری آن‌ها آسان‌تر است.

کاربردهای اگزاست فن‌های محوری

سالن‌های بزرگ و انبارها:
- برای تهویه و جابه‌جایی هوا در فضاهای بزرگ با کمترین نیاز به فشار بالا. این شامل تهویه سوله‌ها، انبارهای ذخیره‌سازی، و فضاهای ورزشی است.
مراکز تجاری و ساختمان‌های مسکونی:
- استفاده برای تخلیه هوا از پارکینگ‌ها، راهروها، و محیط‌های عمومی که نیاز به گردش هوای مناسب دارند.
سیستم‌های خنک‌کننده:
- در برج خنک کننده (Cooling Towers) یا سیستم‌های تهویه‌ای که نیاز به جابه‌جایی حجم زیادی از هوا برای خنک‌سازی دارند.
تهویه آشپزخانه‌های بزرگ:
- برای تخلیه بخار، دود، و بوهای ناخوشایند از محیط آشپزخانه و جابه‌جایی سریع هوا.
مکان‌های صنعتی و کارخانه‌ها:
- در محیط‌های صنعتی سبک برای تهویه و تخلیه گرد و غبار یا بخارات غیرخورنده که نیاز به فشار بالای هوا ندارند.
تهویه اضطراری:
- در پارکینگ‌های زیرزمینی و تونل‌ها برای جابه‌جایی سریع هوا در شرایط اضطراری، مانند مواقعی که سطح دی‌اکسید کربن یا دود افزایش می‌یابد.

مزایای اگزاست فن‌های محوری

ظرفیت جابه‌جایی هوای بالا: این فن‌ها قادرند حجم زیادی از هوا را به سرعت جابه‌جا کنند، که آن‌ها را برای تهویه فضاهای بزرگ مناسب می‌کند.
مصرف انرژی پایین: در مقایسه با برخی از انواع دیگر فن‌ها، اگزاست فن‌های محوری معمولاً بهره‌وری انرژی بالاتری دارند.
نصب و نگهداری آسان: طراحی ساده و سبک آن‌ها باعث می‌شود که نصب و تعمیرات این فن‌ها راحت باشد.
صدای کمتر: برای فضاهایی که کاهش صدا اهمیت دارد، مانند مراکز تجاری یا سالن‌های تجمع، گزینه مناسبی هستند.
قیمت اقتصادی: هزینه پایین‌تر این فن‌ها نسبت به فن‌های سانتریفیوژ، آن‌ها را به گزینه‌ای اقتصادی‌تر تبدیل می‌کند.

محدودیت‌های اگزاست فن‌های محوری

فشار محدود: این فن‌ها نمی‌توانند فشار بالایی تولید کنند، بنابراین برای سیستم‌هایی با کانال‌کشی طولانی یا محیط‌هایی که به فشار بالا نیاز دارند، مناسب نیستند.
کارایی کمتر در محیط‌های بسیار آلوده: برای جابه‌جایی گرد و غبار یا آلاینده‌های سنگین، فن‌های سانتریفیوژ معمولاً انتخاب بهتری هستند.
حساس به جریان برگشتی: این فن‌ها در برابر تغییرات جریان برگشتی عملکرد ضعیف‌تری دارند و ممکن است کارایی خود را از دست بدهند.

در نتیجه اگزاست فن‌های محوری برای جابه‌جایی سریع و مؤثر حجم زیادی از هوا با فشار کم ایده‌آل هستند. این فن‌ها در محیط‌های بزرگ مانند انبارها، سالن‌های ورزشی، پارکینگ‌ها، و آشپزخانه‌های صنعتی کاربرد دارند و به دلیل طراحی ساده و کارآمد، گزینه مناسبی برای تهویه عمومی فضاها هستند. با این حال، برای سیستم‌های پیچیده با نیاز به فشار بالا، فن‌های سانتریفیوژ انتخاب بهتری خواهند بود.

جدول زیر مقایسه این دو نوع اگزاست فن را به طور خلاصه نشان داده است:

ویژگی	اگزاست فن سانتریفیوژ (حلزونی)	اگزاست فن محوری
طراحی و ساختار	دارای پره‌های خمیده و محفظه حلزونی شکل	پره‌ها حول محور مرکزی می‌چرخند
نحوه جابه‌جایی هوا	هوا از مرکز وارد شده و با فشار به بیرون پرتاب می‌شود	هوا به موازات محور فن جابه‌جا می‌شود
فشار تولیدی	فشار بالا	فشار کم
حجم جابه‌جایی هوا	مناسب برای جابه‌جایی هوا با حجم متوسط تا زیاد	مناسب برای جابه‌جایی حجم بالای هوا
کاربرد	سیستم‌های کانال‌کشی طولانی، محیط‌های صنعتی، آزمایشگاه‌ها	سالن‌های بزرگ، انبارها، پارکینگ‌ها، سیستم‌های خنک‌کننده
مصرف انرژی	معمولاً مصرف انرژی بیشتری دارد	بهره‌وری انرژی بالاتر
صدای تولیدی	ممکن است در سرعت‌های بالا صدای بیشتری تولید کند	صدای کمتری تولید می‌کند
هزینه ساخت و نصب	معمولاً گران‌تر و پیچیده‌تر است	ارزان‌تر و نصب ساده‌تر
مقاومت در برابر شرایط سخت	مناسب برای محیط‌های آلوده و شرایط سخت	کمتر مناسب برای محیط‌های آلوده
کارایی در سیستم‌های پیچیده	بسیار کارآمد در سیستم‌های پیچیده و نیازمند فشار بالا	مناسب برای سیستم‌های ساده و بدون کانال‌کشی طولانی
نگهداری	نیاز به نگهداری و تمیزکاری بیشتری دارد	نگهداری آسان‌تر

1. اگزاست فن یکطرفه (Single-Sided Exhaust Fan)

ویژگی‌ها: این نوع فن‌ها هوا را فقط از یک طرف مکش کرده و به سمت دیگر تخلیه می‌کنند. مکش و تخلیه هوا در یک مسیر مستقیم و به صورت یک‌طرفه انجام می‌شود.
کاربردها: بیشتر در محیط‌های کوچک و خانگی مانند سرویس‌های بهداشتی، آشپزخانه‌ها و اتاق‌های کوچک که نیاز به تهویه ساده و موثر دارند، استفاده می‌شوند.
مزایا: نصب آسان، کم‌حجم و مناسب برای فضاهای محدود.
محدودیت‌ها: برای فضاهای بزرگ‌تر یا محیط‌های صنعتی که به تهویه قوی‌تری نیاز دارند، مناسب نیست.

2. اگزاست فن دو طرفه (Double-Sided Exhaust Fan)

ویژگی‌ها: این فن‌ها قابلیت مکش هوا از دو طرف و تخلیه آن به یک یا دو مسیر دارند. در محیط‌هایی که نیاز به تهویه هوا از چند نقطه مختلف است، کاربرد دارند.
کاربردها: مناسب برای کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، یا فضاهای بزرگ که باید هوای آلوده را از چند نقطه مکش کنند و به بیرون هدایت نمایند.
مزایا: قدرت تهویه بالاتر و توانایی جابه‌جایی حجم بیشتری از هوا در مقایسه با فن‌های یکطرفه.
محدودیت‌ها: ممکن است نصب و تنظیم این نوع فن‌ها پیچیده‌تر باشد و به فضای بیشتری نیاز داشته باشند.

3. اگزاست فن کوپل مستقیم (Direct-Coupled Exhaust Fan)

ویژگی‌ها: در این نوع فن‌ها، پره‌ها به طور مستقیم به شفت موتور متصل می‌شوند. در واقع، نیازی به سیستم‌های واسط مانند تسمه و پولی وجود ندارد.
کاربردها: برای محیط‌هایی که نیاز به تهویه با سرعت و کارایی بالا دارند، مانند آشپزخانه‌های صنعتی، کارگاه‌ها، و تأسیسات تجاری، استفاده می‌شود.
مزایا: راندمان بالا، نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری به دلیل نداشتن تسمه و قطعات واسط، طراحی ساده‌تر و کاهش هزینه‌های عملیاتی.
محدودیت‌ها: اگر موتور به درستی تنظیم نشود، ممکن است باعث افزایش لرزش و صدا شود. همچنین در صورت خرابی، تعمیر آن می‌تواند هزینه‌بر باشد.

4. اگزاست فن حلزونی (Centrifugal Exhaust Fan)

ویژگی‌ها: این نوع فن‌ها به نام فن‌های سانتریفیوژ نیز شناخته می‌شوند و دارای طراحی خاصی هستند که هوا را به صورت شعاعی از مرکز به محیط اطراف پره‌ها هدایت می‌کند. محفظه این نوع فن‌ها به شکل حلزونی است و پره‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هوا با فشار زیاد از آنها خارج شود.
کاربردها: برای سیستم‌های کانالی پیچیده و محیط‌هایی که نیاز به تخلیه هوای پرفشار دارند، مناسب هستند. به طور خاص در صنایع، تهویه کارگاه‌ها، سیستم‌های تهویه مطبوع بزرگ، و جابه‌جایی هوای آلوده به کار می‌روند.
مزایا: توانایی تولید فشار بالا، کارایی بالا در مکش و تخلیه هوا، مناسب برای فضاهای بزرگ و سیستم‌های تهویه پیچیده.
محدودیت‌ها: نصب و نگهداری آنها ممکن است پیچیده‌تر باشد و به فضای بیشتری نیاز داشته باشند. همچنین، در مقایسه با فن‌های محوری، صدای بیشتری تولید می‌کنند.

مقایسه کلی

اگزاست فن یکطرفه و دو طرفه برای تهویه ساده‌تر و محیط‌های کوچکتر یا متوسط مناسب هستند. تفاوت اصلی آنها در توانایی جابه‌جایی هوا از یک یا دو سمت است.
اگزاست فن کوپل مستقیم به دلیل راندمان بالا و نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری، در محیط‌های صنعتی و تجاری بسیار پرکاربرد است.
اگزاست فن حلزونی برای سیستم‌های تهویه پیچیده که نیاز به فشار بالا و جابه‌جایی هوای زیاد دارند، بهترین انتخاب است.

نوع اگزاست فن	ویژگی‌ها	کاربردها	مزایا	محدودیت‌ها
اگزاست فن یکطرفه	مکش هوا از یک طرف و تخلیه به یک سمت	سرویس‌های بهداشتی، آشپزخانه‌های کوچک	نصب آسان، کم‌حجم، مناسب برای فضاهای کوچک	مناسب نبودن برای فضاهای بزرگ و صنعتی
اگزاست فن دو طرفه	مکش هوا از دو طرف و تخلیه به یک یا دو مسیر	کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، فضاهای بزرگ	قدرت تهویه بالا، جابه‌جایی هوای بیشتر	نصب پیچیده‌تر، نیاز به فضای بیشتر
اگزاست فن کوپل مستقیم	پره‌ها به طور مستقیم به موتور متصل هستند	آشپزخانه‌های صنعتی، کارگاه‌ها، تأسیسات تجاری	راندمان بالا، نیاز کمتر به نگهداری، کاهش هزینه	احتمال افزایش لرزش و صدا، هزینه‌بر بودن تعمیر
اگزاست فن حلزونی	طراحی حلزونی، جابه‌جایی هوا به صورت شعاعی	سیستم‌های کانالی پیچیده، تهویه محیط‌های صنعتی	تولید فشار بالا، کارایی بالا در مکش و تخلیه	نصب پیچیده، صدای بیشتر نسبت به فن‌های محوری

هر کدام از این انواع اگزاست فن‌ها بسته به نیازهای خاص پروژه و شرایط محیطی، می‌توانند بهترین انتخاب باشند. برای مشاوره دقیق‌تر و انتخاب مناسب، می‌توانید از محاسبات مهندسی و راهنمایی‌های تخصصی استفاده کنید.

تفاوت اگزاست فن فوروارد و بکوارد چی هست؟

تفاوت بین اگزاست فن فوروارد (Forward) و بکوارد (Backward) در طراحی پره‌های آنها و نحوه حرکت هوا در این فن‌هاست. این تفاوت‌ها منجر به کاربردها و ویژگی‌های خاصی برای هر نوع فن می‌شود.

1. اگزاست فن فوروارد (Forward Curved Fan)

ویژگی‌های طراحی:
- پره‌های این نوع فن به سمت جلو خمیده شده‌اند (در جهت چرخش فن).
- معمولاً پره‌های بیشتری دارند و اندازه آنها کوچک‌تر است.
سرعت و فشار:
- این نوع فن‌ها معمولاً در سرعت‌های پایین‌تر کار می‌کنند و برای تولید حجم بالای هوا با فشار کم تا متوسط مناسب هستند.
کاربردها:
- تهویه مطبوع، سیستم‌های کانال‌کشی با مقاومت کم، و کاربردهای خانگی و تجاری که به حجم بالای هوا با فشار کم نیاز دارند.
مزایا:
- کار در سرعت‌های پایین‌تر، صدای کمتر نسبت به فن‌های بکوارد.
- مناسب برای سیستم‌های کم‌فشار.
معایب:
- بهره‌وری کمتر نسبت به فن‌های بکوارد در فشارهای بالا.
- احتمال کثیف شدن پره‌ها در طول زمان و کاهش عملکرد.

2. اگزاست فن بکوارد (Backward Curved Fan)

ویژگی‌های طراحی:
- پره‌های این نوع فن به سمت عقب خمیده شده‌اند (بر خلاف جهت چرخش فن).
- تعداد پره‌های کمتری دارند و معمولاً بزرگ‌تر و محکم‌تر هستند.
سرعت و فشار:
- این فن‌ها می‌توانند در سرعت‌های بالاتر کار کنند و برای تولید فشارهای بالا با حجم هوای متوسط مناسب هستند.
کاربردها:
- کاربردهای صنعتی، سیستم‌های تهویه با فشار بالا، جابه‌جایی هوا در محیط‌های دارای مقاومت بالا در کانال‌ها.
مزایا:
- بهره‌وری بالاتر در فشارهای بالا.
- مقاومت در برابر گرفتگی و تجمع آلودگی روی پره‌ها.
- مصرف انرژی کمتر در مقایسه با فن‌های فوروارد در شرایط مشابه.
معایب:
- صدای بیشتر به دلیل کار در سرعت‌های بالاتر.
- مناسب نبودن برای محیط‌هایی که به حجم هوای بسیار زیاد با فشار کم نیاز دارند.

3. مقایسه کلی و انتخاب

اگزاست فن فوروارد برای کاربردهای خانگی و تجاری که نیاز به حجم هوای بالا با فشار کم دارند، مناسب است و در سیستم‌های تهویه مطبوع معمولی استفاده می‌شود.
اگزاست فن بکوارد برای محیط‌های صنعتی و سیستم‌هایی که نیاز به فشار بالاتر دارند، انتخاب مناسبی است و در کاربردهایی که مقاومت کانال‌ها بالاست یا سیستم نیاز به کار با کارایی بیشتر دارد، استفاده می‌شود.

جمع‌بندی:

فن فوروارد: حجم هوای بیشتر، فشار کمتر، صدای کمتر، مناسب برای سیستم‌های کم‌فشار.
فن بکوارد: بهره‌وری بالاتر، فشار بیشتر، مناسب برای سیستم‌های با مقاومت بالا، صدای بیشتر.

برای انتخاب صحیح باید نوع کاربرد، فشار مورد نیاز، و میزان حجم هوای مورد نیاز را در نظر بگیرید.

نکات طراحی اگزاست فن ها

طراحی و انتخاب اگزاست فن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا عملکرد مناسب سیستم تهویه و ایجاد محیطی سالم و ایمن به انتخاب صحیح آن بستگی دارد. در اینجا به نکات مهمی که باید در هنگام طراحی و انتخاب اگزاست فن در نظر بگیرید، اشاره می‌کنم:

1. ظرفیت و دبی هوا (Airflow Capacity – CFM)

دبی هوا (CFM: Cubic Feet per Minute) میزان حجم هوای جابه‌جا شده توسط فن در دقیقه را نشان می‌دهد.
محاسبه صحیح دبی هوا بستگی به اندازه فضا و نوع فعالیت در آن دارد. به عنوان مثال، برای آشپزخانه‌های صنعتی به دبی هوای بالاتر نیاز دارید، در حالی که برای یک سرویس بهداشتی کوچک دبی هوای پایین‌تر کافی است.
از فرمول‌های استاندارد یا راهنمایی‌های مهندسی برای محاسبه دبی هوا بر اساس حجم فضا و تعداد تعویض‌های مورد نیاز استفاده کنید.

2. فشار استاتیک (Static Pressure)

فشار استاتیک مقاومت هوا در مسیر جابه‌جایی است. عواملی مانند طول و پیچیدگی کانال‌ها، تعداد زانویی‌ها و موانع می‌توانند فشار استاتیک را افزایش دهند.
برای سیستم‌های با فشار استاتیک بالا، مانند اگزاست فن‌های گریز از مرکز، انتخاب مناسب‌تری است. در مقابل، برای فشار استاتیک پایین، اگزاست فن‌های محوری کارایی بهتری دارند.

3. نوع اگزاست فن

اگزاست فن محوری (Axial Fan): مناسب برای دبی هوای بالا و فشار استاتیک کم.
اگزاست فن گریز از مرکز (Centrifugal Fan): مناسب برای دبی هوای متوسط و فشار استاتیک بالا، به خصوص در سیستم‌های کانالی پیچیده.
اگزاست فن دیواری یا سقفی: بسته به نوع نصب و محل خروج هوا.

4. شرایط محیطی

رطوبت: اگر اگزاست فن در محیط‌های مرطوب یا در معرض آب نصب می‌شود (مانند حمام‌ها یا استخرها)، باید از فن‌های مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و ضد آب استفاده کنید.
دما: برای محیط‌های با دمای بالا یا دودزا، اگزاست فن باید مقاوم به حرارت باشد.
مواد خورنده: در صنایع شیمیایی، از فن‌های مقاوم به مواد خورنده استفاده می‌شود.

5. میزان صدا (Noise Level)

برخی اگزاست فن‌ها می‌توانند در هنگام کار صدای زیادی تولید کنند. برای مکان‌هایی که آرامش و سکوت اهمیت دارد (مانند بیمارستان‌ها و دفاتر)، فن‌هایی با صدای کم (low noise) انتخاب کنید.
استفاده از دمپرهای ضد صدا و عایق‌های صوتی می‌تواند به کاهش صدای تولید شده کمک کند.

6. مصرف انرژی

انتخاب اگزاست فن‌های با راندمان بالا و مصرف انرژی کم می‌تواند هزینه‌های بهره‌برداری را کاهش دهد. به خصوص در محیط‌هایی که نیاز به تهویه دائمی دارند، این مسئله اهمیت بیشتری دارد.
موتورهای با کارایی بالا و استفاده از کنترل‌کننده‌های سرعت (VFD) می‌تواند به بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک کند.

7. نوع و قطر پره‌ها

جنس پره‌ها باید متناسب با شرایط محیطی انتخاب شود. پره‌های فلزی برای محیط‌های با دمای بالا مناسب‌ترند، در حالی که پره‌های پلاستیکی برای کاربردهای سبک و محیط‌های مرطوب بهتر هستند.
قطر پره‌ها و شکل آن‌ها نیز بر راندمان و ظرفیت تهویه تأثیر می‌گذارند.

8. فضای نصب و محل قرارگیری

فضای موجود برای نصب (مانند دیوار، سقف، یا کانال) محدودیت‌هایی برای انتخاب نوع اگزاست فن ایجاد می‌کند.
در محیط‌های کوچک ممکن است نیاز به استفاده از اگزاست فن‌های کم‌حجم و سبک باشد، در حالی که در فضاهای صنعتی بزرگ می‌توان از اگزاست فن‌های حجیم‌تر استفاده کرد.

9. مقاومت در برابر شرایط خاص

در مناطقی که خطر آتش‌سوزی وجود دارد، باید از فن‌های ضد حریق یا مقاوم در برابر حرارت بالا استفاده شود.
در محیط‌هایی که خطر انفجار وجود دارد، فن‌های ضد انفجار (Explosion-Proof) باید نصب شوند.

10. نگهداری و سرویس

فن‌هایی که نگهداری آسان‌تری دارند و به راحتی تمیز می‌شوند، به خصوص در محیط‌های آلوده و پر گرد و غبار، انتخاب بهتری هستند.
بررسی قابلیت دسترسی به قطعات داخلی برای تعویض یا سرویس‌های دوره‌ای نیز مهم است.

انتخاب اگزاست فن مناسب به تحلیل دقیق شرایط محیطی و نیازهای تهویه بستگی دارد. بررسی دبی هوا، فشار استاتیک، نوع فن، و شرایط محیطی از جمله موارد کلیدی است که باید در طراحی و انتخاب این تجهیزات در نظر بگیرید. اگر به کمک بیشتری در انتخاب اگزاست فن نیاز دارید، می‌توانم اطلاعات بیشتری در اختیار شما بگذارم یا راهنمایی‌های فنی دقیق‌تری ارائه دهم.

محاسبه ظرفیت و cfm اگزاست فن ها

محاسبه ظرفیت مورد نیاز و تعیین مقدار جریان هوای اگزاست فن (CFM – Cubic Feet per Minute یا فوت مکعب در دقیقه) یکی از گام‌های کلیدی در انتخاب و طراحی سیستم‌های تهویه است. برای این کار باید شرایط محیطی، کاربری فضا، و میزان تبادل هوا به دقت بررسی شوند. در ادامه روش محاسبه را توضیح می‌دهم:

1. CFM چیست؟

CFM مقدار جریان هوایی است که یک فن می‌تواند در یک دقیقه جابه‌جا کند. این مقدار بیان می‌کند که چه حجمی از هوا در دقیقه از یک فضا تخلیه یا به آن وارد می‌شود.

2. عوامل مهم در محاسبه CFM

ابعاد فضا: برای محاسبه CFM، ابتدا باید حجم فضایی را که قرار است تهویه شود، محاسبه کنید. این کار با استفاده از فرمول زیر انجام می‌شود.
دفعات تبادل هوا (ACH – Air Changes per Hour): تعداد دفعاتی که هوا در یک ساعت باید کاملاً جابه‌جا شود. این مقدار به نوع و کاربری
فضا بستگی دارد و برای هر کاربرد، استانداردهای متفاوتی دارد. به عنوان مثال:
اتاق خواب: 5-6 بار در ساعت
آشپزخانه: 15-20 بار در ساعت
حمام: 8-12 بار در ساعت
فضاهای صنعتی: بر اساس نیاز و نوع آلاینده‌ها، می‌تواند متفاوت باشد.

3. فرمول محاسبه CFM

حجم فضا (فوت مکعب): از فرمول بالا محاسبه می‌شود. یعنی مساحت در ارتفاع یا عمق بر حسب فوت، حجم فضا را محاسبه می کند.
دفعات تبادل هوا در ساعت: بر اساس نیازهای تهویه محیطی که از استانداردهای مربوطه استخراج می‌شود.
60: چون جریان هوا بر حسب دقیقه محاسبه می‌شود و یک ساعت 60 دقیقه دارد.

4. مثال محاسبه CFM

فرض کنید می‌خواهید برای یک آشپزخانه با ابعاد زیر ظرفیت اگزاست فن را محاسبه کنید:

طول: 20 فوت
عرض: 15 فوت
ارتفاع: 10 فوت
دفعات تبادل هوا: 15 بار در ساعت (برای آشپزخانه)

بنابراین، یک اگزاست فن با ظرفیت 750 CFM برای این آشپزخانه مناسب خواهد بود.

5. نکات مهم در انتخاب ظرفیت

نشتی‌ها و مقاومت در برابر جریان هوا: در نظر داشته باشید که شرایط خاص مانند وجود فیلترها یا پیچیدگی در سیستم کانال‌کشی می‌تواند مقاومت هوا را افزایش دهد. در این موارد ممکن است نیاز به ظرفیت بالاتری داشته باشید.
نوع کاربری و آلاینده‌ها: برای محیط‌هایی که آلودگی خاص (مانند دود، بخار، یا گازهای سمی) دارند، توجه به استانداردهای بهداشتی ضروری است.
محاسبه بر اساس شرایط محیطی: در برخی محیط‌های مرطوب یا پر از گرد و غبار، استفاده از اگزاست فن‌های مقاوم به خوردگی یا مجهز به فیلترهای خاص ضروری است.

طراحی، ساخت و فروش انواع اگزاست فن

شرکت مهندسی تهویه نگار در طراحی، ساخت، و فروش انواع اگزاست فن با هدف ارتقای کیفیت تهویه و تأمین نیازهای متنوع صنایع و ساختمان‌ها تخصص و دانش فنی دارد. این تجهیزات با استفاده از مواد باکیفیت و تکنولوژی روز طراحی می‌شوند تا عملکردی بهینه در جابه‌جایی هوا، کاهش آلاینده‌ها، و کنترل رطوبت ارائه دهند. انواع اگزاست فن‌ها شامل مدل‌های سانتریفیوژ، محوری، کوپل مستقیم، و حلزونی، با توجه به نیاز محیط‌های مختلف نظیر صنایع، کارگاه‌ها، انبارها، و ساختمان‌های تجاری و مسکونی عرضه می‌شوند. تمرکز بر مصرف بهینه انرژی، دوام بالا، و خدمات پس از فروش مطمئن، از جمله ویژگی‌هایی است که این محصولات را برای مشتریان جذاب‌تر می‌کند.

کارشناس فروش 09904494274

به این مقاله امتیاز دهید