تفاوت و مقایسه چیلر و اسپلیت (کولر گازی)

انتخاب سیستم مناسب جهت پروژه های تهویه مطبوع، متأثر از عوامل مختلفی است. عواملی که شناخت آنها می تواند کارفرما را به سمت انتخابی درست و بهینه هدایت کند. خصوصاً در شرایط کنونی که تنوع قابل توجهی در تجهیزات تهویه مطبوع دیده می شود. چیلر یا مینی چیلر و کولر گازی (اسپلیت) از جمله تجهیزات رایجی هستند که در این مقاله سعی کرده ایم با مقایسه آنها، شرایط مناسب برای انتخاب هریک را شناسایی کنیم. اما پیش از آن لازم است تعاریفی را به زبان ساده مرور کنیم.

معرفی سیستم چیلر و فن کویل

چیلر به دستگاهی گفته می شود که بر اساس یک سیکل ترمودینامیکی (تراکمیِ بخار یا جذبی) و به کمک سیال واسطه ای بنام مبرد، جریان آب خنک تولید می کند. جریان آبی که با دمای 7 درجه سانتی گراد وارد ترمینال یونیت هایی بنام فن کوئل می شود که درون اتاق یا هر فضای مورد نظر دیگری قرار گرفته اند. فن کوئل یونیتی است شامل فن دمنده و کویلی که جریان آب خنک درون آن گردش می کند. فن، هوای اتاق را مکش کرده و از روی لوله های سرد کویل عبور می دهد تا پس از خنک شدن، آن را به درون اتاق فوت کند.

پیشنهاد مطالعه:

چیلر تراکمی هوا خنک

چیلر تراکمی آب خنک

فن کوئل و انواع آن

مینی چیلر (Mini chiller) همان طور که از نامش پیداست، چیلری کوچک با ظرفیت محدود (معمولاً کمتر از 10 تن تبرید) می باشد.

معرفی سیستم اسپلیت (کولر گازی)

کولر گازیِ نوع دو پارچه (اسپلیت) از دو یونیت مجزا تشکیل شده است:

• یونیت خارجی (کندانسینگ یونیت) شامل کمپرسور و کندانسور
• یونیت داخلی (هوارسان) شامل شیر انبساط، اواپراتور هوایی و فن دمنده

یونیت خارجی که در محیط آزاد نصب می شود، جریان مبرد را برای ایجاد برودت آماده کرده و به سمت یونیت داخلی می فرستد. مبرد با دمای پایین وارد کویل اواپراتور شده و این چنین مشابه مکانیزم کاری فن کوئل، هوای اتاق خنک می شود.

مقایسه اسپلیت (کولر گازی) با سیستم چیلر و فن کویل

برای آنکه بتوانیم مقایسه دقیق و کاملی بین چیلر یا مینی چیلر و کولر گازی (اسپلیت) داشته باشیم، یک پروژه مسکونی را بعنوان نمونه در نظر گرفته و مقایسه را از زوایای مختلفی انجام می دهیم. البته می بایست تفاوت های چیلر مرکزی و مینی چیلر را در این مقایسه نیز منظور کنیم.

مشخصات پروژه نمونه به این شرح است:

• یک آپارتمان مسکونی 5 طبقه و هر طبقه دارای دو واحد مشابه و قرینه یکدیگر
• متراژ مفید هر واحد: 170 متر مربع شامل سه اتاق خواب (هریک 20 متر مربع)، آشپزخانه (23 متر مربع)، پذیرایی (60 متر مربع) و اتاق نشیمن (27 متر مربع)
• شهر محل پروژه: قزوین

منظور از متراژ مفید، صرفاً فضایی است که نیاز به سرمایش و گرمایش دارد که شامل سرویس های دستشویی و حمام نمی شود.

انتخاب فن کوئل:

انتخاب فن کوئل با توجه به بار برودتی هر فضا و از طریق کاتالوگ شرکت سازنده انجام می گیرد. رایج ترین نوع فن کوئلی که در پروژه های مسکونی استفاده می شود، فن کوئل سقفی توکار است. بنابراین، فن کوئل های انتخابی از نوع سقفی توکار بوده و برای هر واحد عبارتند از:

• سه دستگاه فن کوئل 300cfm برای اتاق ها
• یک دستگاه فن کوئل 400cfm برای آشپزخانه
• دو دستگاه فن کوئل 400cfm برای پذیرایی
• یک دستگاه فن کوئل 400cfm برای اتاق نشیمن

انتخاب مینی چیلر:

با توجه به فن کوئل های انتخابی برای هر واحد، یک دستگاه مینی چیلر به ظرفیت برودتی 5 تن تبرید مناسب خواهد بود.

انتخاب چیلر مرکزی:

با توجه به فن کوئل های انتخابی برای کل ساختمان، یک دستگاه چیلر مرکزی به ظرفیت برودتی 35 تن تبرید جوابگو می باشد.

در زمان محاسبه ظرفیت برودتی چیلر مرکزی، بایستی به این نکته توجه داشت که تمامی فن کوئل های ساختمان همزمان روشن نیستند؛ بهمین دلیل ظرفیت چیلر مرکزی هرگز معادل مجموع ظرفیت فن کوئل ها نخواهد بود. موضوعی که معمولاً در محاسبات مینی چیلرها لحاظ نمی شود.

انتخاب کولر گازی (اسپلیت):

انتخاب کولر گازی (اسپلیت) با توجه به بار برودتی هر فضا و از طریق کاتالوگ شرکت سازنده انجام می گیرد که برای هر واحد عبارتند از:

• سه دستگاه اسپلیت اینورتردار 8500BTU/h برای اتاق ها
• یک دستگاه اسپلیت اینورتردار 8500BTU/h برای آشپزخانه
• دو دستگاه اسپلیت اینورتردار 8500BTU/h برای پذیرایی
• یک دستگاه اسپلیت اینورتردار 8500BTU/h برای اتاق نشیمن

شایان ذکر است که در حقیقت، به علت تابش مستقیم آفتاب به سقف واحدهای طبقه آخر، می بایست بار برودتی این واحدها و در نتیجه ظرفیت دستگاه هایشان را بیشتر در نظر گرفت، اما در این مقاله که صرفاً یک مقاله مقایسه ای می باشد، جهت ساده سازی محاسبات، بار برودتی تمامی واحدهای ساختمان، یکسان لحاظ شده است.

مقایسه قیمت خرید چیلر مرکزی، مینی چیلر و اسپلیت (کولر گازی)

قیمت هایی که جهت برآورد هزینه خرید دستگاه ها اعلام می گردد تقریبی بوده و صرفاً به منظور مقایسه، مطرح می شوند.

این چنین هزینه های خرید برای کل ساختمان به شرح ذیل است:

بنابراین همانطور که مشاهده می کنید، هزینه تمام شده برای خرید مینی چیلر و فن کوئل ها بمراتب بالاتر از سایر گزینه هاست و هزینه خرید چیلر مرکزی بهمراه فن کوئل ها در مقایسه با اسپلیت ها تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند.

به همین دلیل همواره به کارفرمایان عزیز توصیه می شود که جهت انتخاب یک سیستم تهویه مطبوع مناسب، از کارشناسان مربوطه مشاوره بگیرند تا علاوه بر جلوگیری از زیان مالی و عدم تقبل هزینه های اضافی، آسایش کافی را برای ساکنین ساختمان فراهم آورند.

تحلیل مقایسه قیمت خرید چیلر، مینی چیلر و کولر گازی

پیش از این، تنها مزیت مینی چیلرها نسبت به چیلر مرکزی این بود که هزینه برق مصرفیِ هر واحد جداگانه محاسبه شده و ساکنین ساختمان، درست به میزان مصرفی که از سیستم سرمایشی دارند، پول برق را می پردازند. اما، امروزه به کمک ابزاری به اسم اندازه گیر انرژی (Energy meter) براحتی می توان با وجود استفاده از چیلر مرکزی، سهم برق مصرفی هر واحد از چیلر را به طور مجزا محاسبه نمود.

مقایسه هزینه برق مصرفی چیلر مرکزی، مینی چیلر و اسپلیت (کولر گازی)

برق مصرفی دستگاه ها با توجه به کاتالوگ شرکت های سازنده اعلام می گردد که می تواند در برندهای مختلف تا حدودی البته قابل اغماض متفاوت باشد.

پیش از این نیز گفته شد که در محاسبه ظرفیت برودتی چیلر مرکزی، درصدی از مجموع ظرفیت فن کویل ها را در نظر می گیریم. بنا به همین تحلیل، در محاسبه برق مصرفی کل ساختمان، هنگام استفاده از کولرهای گازیِ اسپلیت نیز، می بایست درصدی از مجموع برق مصرفی اسپلیت ها را لحاظ نمود؛ چراکه، طبیعتاً تمامی اسپلیت های ساختمان همزمان روشن نیستند. این چنین برق مصرفی کل ساختمان به شرح ذیل است:

با فرض 14 ساعت در شبانه روز فعال بودن سیستم های سرمایشی (در حالت تمام بار) و مبلغ میانگین 1000 ريال هزینه به ازای هر کیلووات – ساعت برق مصرفی، داریم:

همانطور که مشخص می باشد، مصرف برق مینی چیلرها، بمراتب بالاتر از سایر گزینه هاست. از طرفی برق مصرفی چیلر مرکزی و فن کوئل ها، در مقایسه با اسپلیت ها اختلاف قابل توجهی با یکدیگر دارند.

با توجه به اینکه در تمام 14 ساعت نیاز ساختمان به سرمایش، بار برودتی به یک میزان نبوده و نوساناتی خواهد داشت، استفاده از کمپرسورهای اینورتردار تا حدودی در مقدار کاهش مصرف برق مؤثر می باشد.

مقایسه سایر ویژگی ها در سیستم های چیلر و اسپلیت

علاوه بر مقایسه های صورت گرفته تا به اینجا، می توان سایر ویژگی های این سیستم ها را مورد مقایسه قرار داد.

1. در ساختمان­ هایی با واحدهای متراژ بالا که فضاهای متعددی دارند، استفاده از یک یا دو کولر گازی (اسپلیت) جوابگوی نیاز ساکنین نخواهد بود و این در شرایطی است که با اضافه کردن یونیت های داخلی دیگر، می بایست ناگزیر یونیت های خارجی دیگری نیز بکار گرفته شوند. از طرفی فاصله بین یونیت های داخلی و خارجی نباید چندان زیاد باشد؛ چراکه منجر به افت فشار بیشتر جریان مبرد و کاهش راندمان دستگاه خواهد شد. بنابراین با وجود فضای عمدتاً محدود خارج از ساختمان ها، استفاده از چند اسپلیت برای هر واحد از ساختمان توصیه نمی شود. بخصوص آنکه می تواند ظاهر ناخوشایندی نیز برای ساختمان ایجاد نماید. در حالی که در سیستم هایی مانند چیلر مرکزی یا مینی چیلر اساساً چنین محدودیتی وجود نخواهد داشت؛ زیرا می توان به هر تعداد که نیاز واحدهای ساختمان باشد از فن کوئل در فضاهای مختلف استفاده و چیلر مرکزی یا مینی چیلرها را در هر فاصله ای نسبت به فن کوئل ها نصب نمود.
2. برای آنکه کولر گازی (اسپلیت) بتواند نیاز به گرمایش را تأمین کند، برق زیادی مصرف می شود؛ چراکه می بایست همچنان کمپرسور فعال باشد. ضمن آنکه با توجه به کیفیت پایین گرمایش تولیدی در اسپلیت ها، غالباً در ساختمان ها با وجود استفاده از اسپلیت، بایستی از سیستم های دیگری مانند رادیاتور یا گرمایش از کف نیز بهره گرفت. به ویژه در مناطقی که زمستان سردی دارند. این در شرایطی است که با وجود فن کوئل، اولاً به کمک گردش جریان آبگرم در لوله های آن، نیاز گرمایش ساختمان تأمین می شود که این یعنی مصرف گاز شهری در دیگ آبگرم یا پکیج، که در ایران بمراتب انرژی ارزانتری نسبت به برق می باشد و ثانیاً به علت کیفیت مناسب گرمایش تولیدی در فن کوئل ها، دیگر نیازی به استفاده از رادیاتور یا سیستم گرمایش از کف نخواهد بود.
3. بواسطه عدم امکان استفاده از هوای تازه در کولر گازی، شرایط برای تهویه و ایجاد فشار مثبت در داخل ساختمان فراهم نخواهد بود. در حالی که امکان بهره برداری از چنین قابلیتی، در صورت بکارگیری فن کوئل وجود خواهد داشت.
4. مبرد اغلب اسپلیت های موجود در بازار، R32 یا R410A می باشد. مبردهایی که فشار کاری به شدت بالایی داشته و مناسب مناطق گرمسیری نیستند. در شرایطی که با استفاده از مبرد R134a در چیلرها یا مینی چیلرها که مبرد بسیار کم فشاری است، دستگاه می تواند بدون هیچ توقفی کار کند.

مشاوره جهت انتخاب چیلر یا اسپلیت(کولر گازی)

شرکت مهندسی تهویه نگار با بیش از یک دهه فعالیت در زمینه سیستم های برودتی و تهویه مطبوع سعی دارد کارفرمایان عزیز را در انتخاب مناسب ترین سیستم تهویه مطبوع یاری کند. انتخابی مبنی بر فاکتورهایی متعدد از جمله: شرایط اقلیمی محل پروژه، کاربری ساختمان، محدودیت های معماری، میزان بودجه اختصاص یافته و …

بعلاوه سابقه این مجموعه در طراحی، مشاوره و فروش انواع سیستم های تهویه مطبوع، کمک شایانی خواهد بود تا بهینه ترین سیستم برای هر پروژه انتخاب شده و به مرحله اجرا برسد. کلیه سیستم های عرضه شده توسط این شرکت از بهترین برندهای داخلی و خارجی بوده که با وجود گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش بموقع، شرایط را برای خریدی مطمئن فراهم می سازد. بمنظور دریافت مشاوره رایگان و نیز استعلام قیمت با کارشناس فروش تهویه نگار در تماس باشید.

کارشناس فروش (عمادی) 09102072884